بر آمدن قاجار

دکتر زرگری‌نژاد

هفته قبل

یک هفته‌ی پیش هدیه‌ی جلد اول کتاب " بر آمدن قاجار " را از مالف گرانمایه جناب آقای دکتر غلامحسین زرگری‌نژاد دریافت کردم.
آقای زرگرنژاد دبیر تاریخ بنده در دبیرستان دهقان و در بحبوحه‌ی انقلاب از جمله اساتید خوب جمعی از ما بچه‌های آن دوران بودند.
در سال ۵۹ از تشکیل دهندگان و دبیر هیات هفت نفره‌ی شمال خراسان بودند که بنده هم افتخار همکاری با ایشان را داشتم....
مصاحبه و توضیح این استاد پژوهشگر و متخصص تاریخ، تقدیم دوستان:

غلامحسین زرگری‌نژاد در پاسخ به پرسش یکی از حاضرین مبنی بر اینکه روش‌شناسی شما برای برآمدن قاجار چیست؟ افزود: من برای آموختن تحقیق می‌کنم نه برای نوشتن و چاپ کردن. در اینکه تاریخ را به درستی بدانم، به سراغ منابع مختلف می‌روم. به منابع خطی و اسناد مراجعه می‌کنم و فقط به یک منبع بسنده نمی‌کنم. یک فصل از کتاب «برآمدن قاجار» به منابع اختصاص داده شده است. در این یک فصل منابع مورد نقد و بررسی قرار گرفته است و حسن و ضعف آنها بیان شده است . غلامحسین زرگری‌نژاد، استاد تاریخ گفت: این کتاب را به عنوان عذرخواهی از خان قاجار نوشتم. معتقد بودم که آقامحمدخان آدم خونریزی است و این را در کتاب درسی بیان کردم؛ از تمام کسانی که آن کتاب را خواندند، خواهش می‌کنم عذر مرا بپذیرند.
سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): غلامحسین زرگری‌نژاد، مولف کتاب «برآمدن قاجار: تاریخ ایران از پایان صفویه تا قتل آقامحمدخان قاجار» در مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان که پنجشنبه ۲۳ آذرماه همزمان با هفته پژوهش برگزار شد، گفت: این کتاب را به عنوان عذرخواهی از خان قاجار نوشتم. معتقد بودم که آقامحمدخان آدم خونریزی است و این را در کتاب درسی بیان کردم؛ از تمام کسانی که آن کتاب را خواندند، خواهش می‌کنم عذر مرا بپذیرند.
وی افزود: کتاب «برآمدن قاجار» جلد نخست از یک مجموعه است که جلد دوم آن را در دست تالیف دارم. این مجموعه تا زمان مشروطیت ادامه می‌یابد. ما باید سوابق تاریخی را ببینیم. من تاریخ را شالوده‌شناسی حیات اجتماعی کنونی می‌دانم نه گذشته‌شناسی. گذشته در قلمرو تاریخ نیست. موضوع تاریخ اکنون است. من موجود کنونی هستم که این موجود کنونی محصول گذشته است.

غلامحسین زرگری‌نژاد در پاسخ به پرسش یکی از حاضرین مبنی بر اینکه روش‌شناسی شما برای برآمدن قاجار چیست؟ افزود: من برای آموختن تحقیق می‌کنم نه برای نوشتن و چاپ کردن. در اینکه تاریخ را به درستی بدانم، به سراغ منابع مختلف می‌روم. به منابع خطی و اسناد مراجعه می‌کنم و فقط به یک منبع بسنده نمی‌کنم. یک فصل از کتاب «برآمدن قاجار» به منابع اختصاص داده شده است. در این یک فصل منابع مورد نقد و بررسی قرار گرفته است و حسن و ضعف آنها بیان شده است . غلامحسین زرگری‌نژاد، استاد تاریخ گفت: این کتاب را به عنوان عذرخواهی از خان قاجار نوشتم. معتقد بودم که آقامحمدخان آدم خونریزی است و این را در کتاب درسی بیان کردم؛ از تمام کسانی که آن کتاب را خواندند، خواهش می‌کنم عذر مرا بپذیرند.
سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): غلامحسین زرگری‌نژاد، مولف کتاب «برآمدن قاجار: تاریخ ایران از پایان صفویه تا قتل آقامحمدخان قاجار» در مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان که پنجشنبه ۲۳ آذرماه همزمان با هفته پژوهش برگزار شد، گفت: این کتاب را به عنوان عذرخواهی از خان قاجار نوشتم. معتقد بودم که آقامحمدخان آدم خونریزی است و این را در کتاب درسی بیان کردم؛ از تمام کسانی که آن کتاب را خواندند، خواهش می‌کنم عذر مرا بپذیرند.
وی افزود: کتاب «برآمدن قاجار» جلد نخست از یک مجموعه است که جلد دوم آن را در دست تالیف دارم. این مجموعه تا زمان مشروطیت ادامه می‌یابد. ما باید سوابق تاریخی را ببینیم. من تاریخ را شالوده‌شناسی حیات اجتماعی کنونی می‌دانم نه گذشته‌شناسی. گذشته در قلمرو تاریخ نیست. موضوع تاریخ اکنون است. من موجود کنونی هستم که این موجود کنونی محصول گذشته است.
زرگری‌نژاد بیان کرد: احمدخان درانی دو یاقوت کوه نور و دریای نور را داشت، این دو یاقوت همیشه همراه نادر بود. کوه نور بعد از کشته شدن نادر از طریق شاه شجاع، جانشین احمدخان درانی به دست ملکه انگلیس رسید. دریای نور را هم لطفعلی‌خان می‌خواست به سرهارفورد جونز بفروشد که آقامحمدخان سررسید و معامله انجام نشد. یکی از دلایل دشمنی انگلیسی‌ها با قاجاریه همین نکته است. یکی از دلایل تعریف انگلیسی‌ها از زندیه این است که زندیه به جنوب خلیج‌فارس کاری نداشتند. شیخ نشین‌هایی که در جنوب خلیج‌فارس پدید آمدند، محصول زندیه است.
مولف کتاب «برآمدن قاجار» در ادامه گفت: هنر زندیه جاده‌سازی، گرمابه و… بود. توجه‌ای به ایران بزرگ نداشتند و فقط به منطقه فارس بسنده می‌کردند. در دوره زندیه خلیج‌فارس را از دست دادیم. محمدحسن خان پدر آقامحمدخان دزد بود. آقامحمدخان در شیراز فرصت رفتن به مجامع علمی را داشت. در این مجامع علمی می‌گشت و شاهنامه می‌خواند. در آنجا بود که به فکر ایران افتاد. آقامحمدخان به ایران بزرگ می‌اندیشید زرگری‌نژاد در سال ۱۳۲۹ در شهرستان بجنورد متولد شد. تحصیلات خود را در رشته ی فلسفه در مقطع کارشناسی و در رشته ی تاریخ در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران ادامه داد. در سال ۱۳۷۲ درجهٔ دکترای تخصصی تاریخ را از دانشگاه تربیت مدرس دریافت کرد و به مدت ۳ سال در دانشکده روابط بین‌الملل وزارت خارجه به تدریس تاریخ سیاست و تاریخ اسلام و اندیشه‌های سیاسی در اسلام و ایران پرداخت. وی در سال ۱۳۷۳ به گروه تاریخ دانشگاه تهران پیوست ولی نوشدارو بعد مرگه سهرابه