بهار ۱۴۰۲

سرما در گریوان

در آغاز بهار امسال بارندگی نسبتا خوب و سرمای شدیدی در گریوان نیامده ولی وضعیت هلو و شیلیل‌ها حاکی از این است که یخ بندان زمستان ۱۴۰۱ شاخه‌های بارده را سرما زده و بر خلاف سال‌های پیش هنوز روح حیات در این درخت‌ها دمیده نشده است.

چشم و دست بر آسمان می‌مانیم، شاید دری دیگر بگشاید رزاق عالم و سال را نکو بدارد برای همه.

هیات هفت نفره( ۲)

هیئت هفت نفره(۲)
قانون واگذاری زمین طی سنوات گذشته در مقام اجرا دستخوش تغییراتی زیادی شده که هیچوقت بصورت رسمی لغو آن اعلام نگردیده است.
گرچه قانوان اولیه تحت عنوان لایحه قانونی واگذاری زمین و آئین نامه اجرائی آن، توسط شورای انقلاب تصویب شده بود ولی بعدها قوانینی همچون قانون کشت موقت و قانوان مرجع تشخیص اراضی موات که مکمل قانون اول و برای اجرا توسط هیات‌ها در مجلس شورای اسلامی تصویب شده بود، با مخالفت و چالش در شورای نگهبان قانون اساسی  مواجه گردید و از ابتدا شورای مزبور با قانونینی از این دست موافقتی نداشت ولی حسب ضرورت و با تاکید و نظر رهبر انقلاب تصویب و برای اجرا ابلاغ می‌گردید.
 اکیپ‌های گروه تحقیق مانه و سملقان در ساختمان ترویج در محل ورودی روستای اسلام‌آباد، در سه کیلومتری آشخانه مرکز بخش مستقر شده بودند.
 من هم در عصر یک روز گرم تابستان و در روزی از روزهای ماه مبارک رمضان به همراه مسول گروه تحقیق که از دانشجویان انسیتو تکنولوژی بجنورد بود و انقلاب فرهنگی، آنجا را هم مثل دیگر دانشگاه‌ها به تعطیلی کشانده بود،  وارد مرکز کار شدم.
 همکاران با برنامه ریزی و تعیین نوبت به روستاهای منطقه سملقان وارد می‌شدند، بطوری که از حد ترخص خارج نشده، فرم‌های مادر هر روستا را با حضور اکثریت مردم در مسجد پر کنند.
 به بنده هم ماموریت دادند که در دفتر گروه مانده، فرم بزرگ مالکین را پر کنم. توضیح مختصر ایشان با اشاره به فرم‌های درون قفسه و اینکه، عصر تعدادی از مالکین اطراف دعوت شده‌اند، پس از حضور آنان، فرم‌ها را تکمیل کنم، خودشان به روستای بیار و زوی علیا رهسپار شدند.
 گویی من قبلا این کار را انجام داده و آمادگی لازم را دارم، بدون هیچ پرسشی همکاران بدرقه کرده، برای اولین بار پست میز قرار گرفتم.
 میزی که سال‌هاست جزء جدایی ناپذیر من شده و همچنان، پشت آن قرار گرفته و به مقتضای زمان، به امور زمین پرداخته و ارباب رجوع و یا کارشناس و مسولی را راهنمایی کرده و نظر می‌دهم.
 بیش از یک سال پیش از آن روز اول کاری، در اولین دوره‌ی انتخابات مجلس شورای اسلامی، در زمانی که هنوز سال آخر دبیرستان را تمام نکرده بودم، در تبلغ یک کاندیدای مجلس به خیلی از روستاهای مانه و سملقان وارد شده و قدری با وضعیت زندگی مردم و مالکیت‌ها و تصرفات مردم در اول انقلاب آشنا شده بودم. شاید همین مختصر اطلاع اعتماد به نفس کاذبی داده و بی نیاز به آموزش و اطلاع از نحوه‌ی عمل کار سختی را شروع کردم.
 واقعه اولین روز کاری، هنوز هم بعنوان خاطره‌ای توام با پارادایمی است که گاه با نکوهش و گاه با تایید خودم همراه است.....

هیات‌های هفت نفره‌ی واگذاری زمین

هیات هفت نفره
مانه و سملقان(۱)
  آن روز همچو فردایی نبود که بخواهند، کلنگی بزنند یا روبانی قیچی کنند. همه‌ی کارها ساده و روان آغازی و پایانی داشت. 
   مرا دوستی از قول دوستی خبر داد که نهادی تازه تاسیس، فراخوانی برای شما دارد که بیایید برای تمشیت آرمانی از آرمان‌های انقلاب.
   جمعی از ما که هنوز دو دهه از عمر خود را نگذرانده، با طوفانی از جماعت، همراه شده، بهمن ۵۷ را از سر گذرانده، اینک از این مجلس به آن نسشت، در هر کلاس و انجمنی شرکت کرده و در پی یافتن راهی برای نشستن بر راه رفتگان بودیم.
   در هر یک از جمع‌ها ایده و نظری طرح و تبیین می‌شد. جماعت اندک ما عدالت طلبانی بودند که بعدها به در جمع بزرگی بنام چپ‌های مذهبی و نزدیک به تفکرات آیت‌الله منتظری و بهشتی و مشکینی تعریف شدند که با اجرای اصلاحات در مالکیت‌ها و زمیندار کردن، روستائیان بی‌زمین و کم‌زمین، مواق بودند. 
  همین تفکر در سطح کشور، شورای انقلاب را وادار به تصویب، قانونی کرد که از دل آن تشکیلات هیات‌های هفت نفره‌ی واگذاری و احیای اراضی به تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۵۹ بر آمد. 
  به مرور این تشکیلات در استانها و مناطق تاسیس گردید. بطوری که وقتی من در اول مرداد ۵۹ با درخواست، دبیر دبیرستانم که حال دبیر هیات شمال خراسان هم شده بود، آمدم، حدود یک ماه از شروع کار هیات گذشته بود.
  فردا که قرار است وزیر جهادکشاورزی به نمایندگی از دولت سیزدهم وارد مانه و سملقان بشود، با شروع تشکیلات ما و خصوصا، آغاز فعالیت من از این شهرستان که در آن زمان، بخش بود، مصاددف شده است. لیست محل‌های بازدید هیات دولت از روستاهای مانه و سملقان، فلش بکی است به ۴۲ سال پیش که مرا خاطرات بسیاری است از این دوران.
  به شرط بقا و امکان فرصت، خاطره و نکاتی از آن زمان و این زمان، از این خطه دارم که بمرور خواهم نگاشت.

اردیبهشت، ماه مبارک، کرونا

     دیشب در فراز پایانی آیه آخر سوره بقره تاملی داشتم. روی این معنا که قرآن دعایی را به زبان آدمیان جاری ساخته و بدین مضمون اعلام میدارد: پروردگارا بار سنگین بر دوش ما منه، ما طاقتمون کمه و باری را که بر دوش پیشینیان ما نهادی بر دوش ما مگذار ...

    این خبری است که حکایت از بار سنگین، و مشکلاتی بیش از مشکلات امروزی ما که به زعم خودمان گرفتاریهایی مثل کرونا ویروس، سیل، سرمازدگی باغات و زراعت، خشکسالی، زلزله و ... سختیهایی است که تا کنون حادث نشده است. در صورتی که خبر قطعی قران نشان از طاقت و تحمل فراتر از تصور ما در نسلهای پیشین است.

  با وجود سرمازدگی باغات و نگرانی از شیوع کرونا، به حمدالله باران بهاری خوبی داشته ایم.

 گرچه سرمازدگی باغات ما پنج سالی است که تکرار میشود ولی امسال این مشکل همچون کوید 19 در سطح حداقل خراسان شمالی اپیدمی شده و افرادی که وابستگی شدید به محصول باغات داشتند به مخاطره انداخته است.

 کاسب و پیشه خیلیها تعطیل شده و نگران معاش و از طرفی عدم قرنطینه و شروع بعضی فعالیتها، جان ایشان را هم تهدید میکند

باشد که به فضل الهی، بهار قران و بهار طبیعت و ریزش نزولات آسمانی جبران کاستیها را بنماید.

 

بهار

بهارمان بهاری شد

   اسفند و بهار خوبی داشتیم. سیل و ناملایمات آن در تعدادی از استانها، جان تعدادی را گرفت و دل خیلیها را بدرد آورد. ولی برای این نعمت بیواسطه الهی شکر باید و بخاطر خسارات، خود را سرزنش کرده در اعمالمان، در برخورد با طبیعت تجدید نظری باید و استغفاری شاید.

   اینکه این بارندگیها گذر از سالهای طولانی خشکسالی است و یا آثار و نتیجه ای از تغییر اقلیم، اختلاف و تردید وجود دارد. این اتفاق را به حساب هر کدام از این پدیده ها بگذاریم، فعلا مهم نیست، مهمتر اینکه، بهار تا اینجای کار سال خوبی را نوید می دهد. چندی است که باغ بیدار شده و دور از چشم سرمای سالهای پیشین، گلها را به پای برگها ریخته، مشغول بچه داری است.

برگی از صد صفحه

خاطره نویسی تحلیلی

مطالب با چند ضمیمه از یکصد صفحه گذشته و من در شکم که آیا این نوشتار آنی است که خواسته شده و از آن مهمتر، تردید دارم که فردی و مسئولی آن را مطالعه کند. امیدوارم در صورتی که متولیان امور اگر بخواهند؛ بصورت رندوم هم این دسته نوشته‌ها را بخوانند؛ قرعه به نام من افتاده و برگ‌هایی از آن‌را مطالعه و اعلام نظر نمایند. در صورت چنین اقدام و اعلام هر نظری، حاضر خواهم شد، دوباره به مطلب خود رجوع داشته و نظر خواسته شده را تامین نمایم. این کار هیچ اثری که نداشته باشد به یادآوری خاطراتم کمک کرده و از پیری زودرس مغزم جلوگیری خواهد کرد. باشد که چنین افتد و من بتوانم به مرور بخش‌هایی از آن را با تغییراتی اندک در وبلاگ خود بیاورم.

سی سال خاطره

صد صفحه مطلب

  با همه‌ی سختی‌های کار نگارش فعالیت‌های سی ساله، دارم خوشحال می‌شم که چنین اجباری برام پیش آمده. به این می‌گن، خود را راضی کردن و یا تهدید را به فرصت تبدیل کردن ؟

  فرصت خوبی شده تا کارهای خوب و بدی که در سی سال کارم داشتم تا حدودی یادآوری و بعضا به آن اشاره کنم. شروع کار در دوره‌ای که بیست‌سال بیشتر نداشتم و بطور شبانه‌روز در روستاهای مانه‌سملقان، در گرما و سرما، به امید این‌که کاری کرده باشیم، دور می‌زدم.

  مجردی و انرژی جوانی و تاثیرات شعارهای انقلاب، وقتی در یک جا جمع شده بود، داشت از من و ما توانی می‌ساخت که به زعم خود می‌توانستیم، دنیا را گلستان کنیم. واقعا به گلستان فکر می‌کردیم. جنگل گلستان را دیده، دائم در این اندیشه بودم که بخش‌ها و شهرهای دیگر، اگر نه مثل گلستان، بلکه بوی از جنگل و مرتع آن‌را داشته باشد.

   با همین دیدگاه و با وجود این که در بخش افزایش سطح زیرکشت اراضی زراعی و باغی کار می کردم ولی، از تجاوز به مراتع جلوگیری می کردم. شب‌ها به سوی کور سوی تراکتورهایی که مراتع مرکش و قوری‌میدان و ... را پنهانی تخریب می‌کردند؛ رفته آن‌ها را از اراضی ملی و مرتعی بیرون می‌کردم. هرچند کارم این نبود و مجوز لازم نداشتم. بعدها فهمیدم که در وجودم طرفداری از محیط زیست نهفته و باید با طبیعت هماهنگ باشم. طبیعت دنیای کوچکم چه در مرکش و سالوک و کویر لوت و دریاچه‌ی ارومیه و بختگان و یا جنگل‌های آمازون و ... باشد.

  رفته‌رفته دیدم،‌نه‌تنها، جایی را گلستان نکردیم که بیش از سرعت زوال گلستان خویش، از آن گلستان کاستیم.

 چی می‌خواستیم و چی شد...

آب

آب هست، کمه، قدر بدانیم

آب سرچشمه گریوان هم مانند آبهای دیگر کم شده، با ملاحظه مصرف کنیم.

واگذاري زمين

اراضي مستعد

 با وجود موفقيت نسبي طرحهاي واگذاري زمين براي امور زراعت و باغ،در گذشته؛ هنوز مطالعه دقيقي از سود و زيان اقتصادي اينگونه طرحها بدست نيامده است. 

   با تعجيلي كه اخيرا براي واگذاري زمين صورت مي گيرد؛ احتمال عدم موفقيت اكثر طرحها، قابل پيش بيني است. كاهش شديد نزولات آسماني و افت آبهاي زيرزميني، موضوعي نيست كه از ديدگان كسي مغفول مانده باشد.  كثرت جويندگان كار و مراجعين براي ثبت نام و درخواست زمين به استناد اعلام دولت در برنامه سفرهاي استاني، به دستگاههاي مسول و عدم امكان تهيه زمين مناسب( داراي آب و ...) و مشكل پاسخگوئي آنان موجبات نارضايتي ارباب رجوع و كارمندان را فراهم خواهد كرد.

   بهتر است دستگاههاي ذي ربط قبلا دشتهاي مستعد را شناسايي، مطالعه و مطابق استعداد آنها نسبت به واگذاري اقدام تا از تخريب و تصاحب منابع طبيعي جلوگيري شود.  

جشن محصولات

استقبال از یک پیشنهاد

  سال‌ها پیش وقتی بعضی محصولات باغی گریوان را برا دوستان می‌بردم از طعم و عطر آن‌ها تعجب می‌کردند. چند سال سرما و آفت‌ها مانع رونق حداقل باعچه‌ی ما شد و من داشت خواص خاص میوه‌های گریوان فراموشم می‌شد. البته در بعضی دره‌ها و صحراها می‌دیدم که وضع بهتر از ایمام‌یره و چاقان‌سید بوده و باعات آن‌ها الحمدالله پربار بودند. وقتی پیشنهاد آقای دکتر هادی گریوانی را دیدم، با خوشحالی گفتم باید این پیشنهاد را به اطلاع بقیه برسانم.  گریوان و باغاتش که به پهنای رگ‌های سرچشمه از شرقی‌ترین نقطه‌ی آن در غرب درتوم تا خورشید غروب‌ش در دره‌های نیستانه تا مرز رختیان ادامه یافته،باید که یک‌جا پاس داشته شوند. سرچشمه‌ی خوبی‌های گریوان گرچه بازوان توانایش را به شرق و غرب گریوان رسانده ولی نگاهش را از مرزهای شرقی و غربی فراتر برده، با نظری ژرف به سمت شمال، دره‌ی با صفای زو را به فیروزه و آنگاه روان‌آب‌هایش را به رودخانه‌ی اترک می‌رساند. همه‌ی این وسعت خبر از طعم و عطر آب سرچشمه‌ی گریوان می‌دهند. و این وسعت جای مطالعه‌ای دقیق را می‌طلبد.آقای دکتر هادی گریوانی، گریوان را از نظر زمین‌شناسی و دوران‌های مختلف آن و بقیه‌ی فرهیختگان می‌توانند از جنبه‌های دیگر علمی تحلیل کنند که چرا طعم میوه‌هائی که با آب شرچشمه‌ی گریوان آبیاری شده‌اند؛با محصولات مشابه‌ی جاهای دیگر تفاوت‌های فاحشی دارند.

   برای حمایت از نظر مطرح شده و برای عملیاتی کردن آن یاداشت ایشان عینا منعکس تا در معرض دید و نظر دوستاداران این ایده قرار گیرد.

جشن گیلاس و جشن سیب در گریوان

نویسنده: هادی گریوانی - ۱۳٩۱/٤/۱٠

گریوان سرزمین مهربانان، سرزمینی با زیبایی بهشتی در فصل بهار و میوه هایی بهشتی در فصل تابستان، یکی از مناطق زیبای ایران زمین است که به گمان من ارزش یکبار دیدن و بودن را برای هر کسی دارد. با گسترش مهاجرت گریوانیها در دهه­های اخیر که عموما برای کسب علم و دانش بوده،  فرزندان گریوان زیر آسمان هر شهر و دیاری که باشند تلاش می کنند به هر نحو ممکن چند روزی در سال را در گریوان باشند. پس چه بهتر که برنامه این سفرها به گونه ای باشد تا دیدار دوستان قدیمی نیز میسر شده و علاوه بر این برای سرزمین مادری نیز همراه با خیر و برکت باشد. برای این منظور جمعه اول هر تابستان و جمعه آخر آن را به عنوان جشنهای گیلاس و سیب پیشنهاد می کنم. این جشن می تواند فرصتی برای همه دوست داران طبیعت نیز باشد تا دراین روز به این منطقه زیبا مسافرت نمایند. طبیعتا با رونفق گردشگری، گریوان جایگاه شایسته خود را خواهد یافت.

سالی که نکوست از بهارش پیداست

دو باران در قوس
سه اندر بهار بیارزد به ملک شهریار

    نمی‌توانم احساس خوشحالی‌ام را پنهان کنم ، بسیار شادمانم که واقعا بهارمان بهاریست. قبلا به این موضوع که از ائمه اطهار نقل است که دعا می‌فرمودند " خداوندا زمستان ما را زمستان و بهارمان را بهاری ، تابستان‌‌‌مان را تابستان و پائیزمان را پائیزی بگردان" پرداخته بودم . اگر فصل‌های گذشته رنگ وبوی کمتری از نام خود داشتند، بهار امسال در اکثر نقاط بهاری شده است. ریزش باران‌های بهاری آن اعتقاد و اصطلاح شیشه‌ی پیشینیان را عیان ساخته و به شش روز بعدی نه‌رسیده طبیعت زیبا و کویر دل مارا سیراب کرده است. پراکنش خوب باران اسفند گذشته و بهار جاری نوید بخش روزهای خوبی برای کشاورز ودامدار است و می‌رود که دست غیبی از پس آنچه که تحلیل‌اش نمی‌رفت به‌در آمده جبران بی‌تدبیری‌های متولیان در ارتباط با رکودتورمی را تاحدی در این بخش جبران نماید.وباشد که سال نکو گردد و دهقان شادمان.

آرزوی دهاتی

زمستانم آرزوست
     با این بیان مرسوم مخالفم، وگرنه مثل بقیه می‌گفتم کاش ازخدا چیز دیگری می‌خواستم. وقتی پنجشنبه درمورد نیآمدن باران و برف می‌نوشتم، تقریبا ناامید از ابرهای نابارورچندروزه، چیزی شبیه این آرزو راداشتم که ای کاش همچون گذشته‌های دور زمستانمان زمستان و تابستانمان تابستان می‌بود تا بزرگترها خاطرات خوش گذشته را مرور وکوچک‌ترها طعم برف و سرما را (با وجودتوصیه‌های موکد سیمابرای کاهش مصرف گاز) بچشند. هرچند زیر نویس‌های تلویزیون از مزه به‌درشده وبیننده را کسل  وبی‌تفاوت کرده ولی اندک اندک گرانی و افزایش قیمتها را فرهنگ‌سازی می‌کند.
   با اینکه سابقه قطع گاز سال گذشته، آرزوی چنین هوا و سرمائی را حداقل برای بخش غیربرخوردارجامعه با مشکل روبرو می‌سازد، ولی بودن برف وسرما به از نبودن آن بوده وروسیاهی را برای ذغال(امروزمیشه گفت شرکت گاز) باقی خواهدگذاشت. نتوانستم  دهاتی بودن و خوشحالی خود از بارش برف وباران را پنهان کنم . باشد که سرما شدت یافته زمینهای کشاورزی یخ زده وآفات وحشرات مضر ازبین بروند،بلکه بهاری پرآب وبی‌آفت داشته باشیم.

همایش پسته

اولین همایش ملی فرآوری وبسته بندی پسته
   امروز وفردا(سیزده وچهاردهم آذرماه جاری) همایشی درشهرک فناوری صنایع غذایی وبیوتکنولوژی شمال شرق کشور(مشهدمقدس) برپاست که خیراز جلسات افتتاحی که مسولین اجرایی نظرات خودراوبرنامه های دستگاه خودرا ابرازمی دارندومعمولا کلیشه ای وتکراری است .برنامه های دیگربه مشکلات تولید وصادرات پسته می پردازدکه تاکنون مورد توجه حاضرین قرارگرفته است.نکته مهم جلسه صبح دربیان اکثرصادرکنندگان پسته این بودکه رقبای قدری مثل آمریکا، ترکیه ،سوریه و...وشایددرآینده چین می توانندسهم درجه اولی ایران را ازچنگش حارج سازند.یعنی بلایی که به سرفرش ،زعفران و...آمده به سراغ پسته نیزخواهدآمد.البته این هشدارهابه چه کسی وکدام دستگاه داده می شدچندان واضح نبود.ولی آنچه مشخص است لبه ی تیزحملات متوجه وزارت خانه های جهادکشاورزی وبازرگانی است.

انتظار باران

   هر روز خیره به درخت پشت پنجره ؛ نگاه به افتادن تک برگهای پائیز زده .پاییز ازنیمه گذشت .نه بادی که برگهای خسته را رهاند و نه بارانی که تموز را ازخاطره هابزداید.مردمان نه خزی به تن که شاعران را خوش آید.
   امروزبرگها جملگی فرود می آیند تا مرا نوید باران دهند.خوشحال که کشتهای دیرهنگام باغچه ی ماهم به سبزی کشته های دهقان پیر وبیدارگردند.

تربت حیدریه

    دیداری دوباره
      سالها پیش ُ در کمال ناشناسی برای کار به تربت حیدریه وارد شدم . سه سال خدمتم در این شهر طول کشید.چون  خالی ذهن بودم در مورد موقعیت شهرستان ورفتار مردم آن  ُ هیچ حرف وحرکتی را از پیش با حدس وگمان تحلیل نمی کردم . همین رفتار وبرخورد ساده ُ موجب شد تا سه سال را با آرامش کار کرده دوستان زیادی یافته وبا همراهی آنها منشا خدماتی شویم .از آن سالها دوستان خوب وخاطرات شیرینی  دارم . در آن سالها خواف تازه مستقل وهنوز رشتخوار وفیض آباد  جزء ۶ شش بخش تربت حیدریه بودند.شهرستانی با این وسعت زمینه کاری خوبی بود .
   ورود اخیربه تربت حیدریه ودیدن چند روستا در مه ولات ورشتخوار خاطرات خوب گذشته را تجدید کرد.
 پسته کاری زیادی در فیض آباد ورشتخوار صورت گرفته است . موقعیت مناسب منطقه   وورود پسته کاران رفسنجانی بر رونق کشت پسته افزوده است .درآمد های ناشی از فروش پسته زندگی افراد را دگرگون کرده است .البته این دگرگونی در گذشته در زندگی دامداران نیز اتفاق می افتادولی بعضا بخاطر عدم حمایت مناسب ویا بی برنامگی ُ بعضی از دامداران را باورشکستگی مواجه کرد.امید است این وضعیت باتوجه به مشکلات تجاری باکشورهای دیگر پسته کاری رابه چنین سرنوشتی دچار نکند.
   بارندگیهای خوب امسال بیشتر ازهمه دامداران مناطق دامداری مثل کیبرکوه وجنگل وجنت آبادو...را خوشحال کرده است. ....

سال نکو

  سالی که نکوست از بهارش پیداست
          خاتمه سال85 وشروع سال نو با بارندگی های خوبی همراه بوده است .به قول کشاورزا شیشه اول باران خوبی داشتیم .انشاءالله شیشه های بعدی هم به همین منوال باشد وموجبات  خوشحالی زارعین فراهم گردد. 
     آمار بارندگی  دوره  زراعی سال۸۴-۸۳ بیش از میزان بارندگی فعلی بوده ولی در هر حال باید شکر گفته وقدر ذره ذره نعمات الهی را بدانیم ،باشد که سالی پرنعمت در پیش داشته باشیم.مزارعی سرسبز وشاداب ، باغاتی پر میوه وسدهای پرآب آرزوست. 

سفرنامه گریوان(10)

        سفرنامه گریوان(۱۰)
         برکات سفره وآب علی (ع)      
               گذشته از تعلق خاطری که به بعضی جاها داریم واین نه تنها عیب نیست بلکه مزیت بوده ومفید است(مانند ایرانیان محترمی که سالهاست در کشورهای دیگر زندگی می کنند بدون اینکه کشور وشهر ودیارخود ارازیادبرند) ُ انصافا برخی نقاط خوب ودوست داشتنی هستند. سرچشمه گریوان از آن جاهایی است که منشا خیر وبرکت بوده وچندین پارچه آبادی را با سخاوت تام  آباد وزیبا کرده است. منبع اصلی این سرچشمه وموهبت الهی رشته کوه سالوک است. گذشتگان تعریفهای زیادی در باب نزولات آسمانی خصوصا در مورد برف گریوان داشته اند که به افسانه می ماند. بارش برف امسال  برروی برف سال قبل تا یک دهه قبل نیز در این کوه قابل مشاهده بود. بارانهای مدام وبرفهای سنگین سالوک سبب جاری شدن چشمه سارهای زیادی می شود . از اطراف آب اصلی سرچشمه در بهاربعضی  آبهایی جاری می شود که در محل به نرو معرف است .در این سالها مردم به شکرانه افزایش آب قربانی کرده ودعوت عمومی دارند.در چنین سالهایی به ندرت آب گریوان به نوبت می رود . مردم بی دغدغه و اختلاف باغ واراضی خود را آبیاری می کنند.   این وضعیت  نه به اندازه سالهای دور ولی تکرار پذیر است .از این وصف که بگذریم هنوزهم منشا حیات گریوان وروستاهای اطراف آن سرچشمه است .
            باوری بین مردم نقل است که روزی مولی علی (ع) برقله سالوک نهاری میل کرد ودرپایان  آب کوزه اش را به سوی گریوان (جنوب سالوک) جاری ساخته وباقیمانده سفره اش را به سمت اسفراین (شمال سالوک) تکانده است . از این روی در گریوان آب فراوان  و در جلگه اسفراین کشت غلات بسیار است.  
        در گذشته سهمی از آب سرچشمه برای باغات (باغچه ها) داخل واطراف ده می رفته ومقداری هم برای چرخاندن آسیاب آبی مصروف می شده است . پس آبهای سرچشمه با چشمه سارهای مسیر زو بعد از آبیاری باغات فیروزه وشاه پسند (خوش منظر) و... به حصارو منطقه در بجنورد می رسیده است.  اضافه آن ُ خصوصا در فصل زمستان به روداترک می ریزد.
    از مجموع نهر های منشعب از سرچشمه دو نهر سیمانی است وبقیه باهمان روشهای سنتی آب را به مزارع وباغات می برند.
       در همین حال وهوا ویاد پیشینان  ُمروری هم بر حوادث  خیلی خوش وبعضا  غمناک  ُواقع در سرچشمه داشتم . روزهای سیزده بدر پایان همه راهها وتجمعها به سرچشمه است . رقصهاوآوازهای مردم ازسالیان سال در این مکان برگزار شده ومی شود... به سال ۵۸ درگیری بین مردم ونیروی نظامی مدافع انتقال آب به حصار ومنطقه پیش آمد که منجر به قطع دوپای یکی از اهالی شد.
بازم دربرگشت ماندیم و راه تمام نشد....

مشگلات کشاورزی (3)

مسائل کشاورزی (۳ )

          کشاورزی بعنوان مهمترین بخش اقتصادی در کشوری با صنعت پایین وغالبا منتاژ از اهمیت زیادی بر خوردار است . با توجه به این اهمیت می توان مسائل این بخش را مطالعه وبررسی و نسبت به رفع مشکلات اقدام نمود .
 ۱ - خشکسالی در ایران خصوصا در اکثر استانها بومی شده و بدون انتظار بارندگی باید برنامه کشاورزی را اجرا کرد .
۲ - الگوی کشت ضروری است . یکسال سیب زمینی وپیاز را امکان جمع آوری نیست و خوراک دام می کنند یکسال دیگر کیمیا شده ودولت وارده کننده این محصول با دلار های نفتی می شود .
۳ - خیلی از آبهای سطحی از دسترس خارج می شود واز طرفی برداشت بی رویه آبهای زیرزمینی باعث افت آبها وشکست زمین دراکثر دشت شده است .
۴ - زیاد بودن تعداد بهره برداران ویا به عبارتی کوچک بودن قطعات اراضی کشاورزی هزینه تولید را افزایش و بازدهی محصول در واحد سطح را کاهش می دهد . ارث مسئله ای شرعی است که باید در اجرای این حکم  اقتصادی کردن زمینهای وارثین توجه وقانونی همه جانبه برای آن وضع نمود .
۵ - فقدان سند مالکیت در اراضی کشاورزی بهره بردار را در استفاده از تسهیلات بانکی ُ اجرای طرحهای زراعی وباغی و...محروم می سازد .
 ....

مسائل کشاورزی

مشکلات  کشاورزی (۲ )
    چند روز قبل پستی داشتم باعنوان شعر بد قافیه و امروز حرفای کلیشه ای . ممکن است هردو موضوع دامنگیر خودم بشه . برای بیمه خود قبلا بعرض برسانم در اکثر کارها دستی برده ومدتی کار کرده ام هرچند  مدرک تخصصی نگرفتم . از این زاویه  نه برای من ونه برای هیچ کسی راه  پیشنهاد ونظر بسته نیست .
      القصه در یادداشت قبلی به توجه کافی به طرز استفاده از آب و خاک اشاره کردم وحال از دید آموزش و تحقیقات کشاورزی موضوع را مورد توجه قرار می دهیم .
      چه کم یا زیاد وچه با کیفیت مناسب ونامناسب ما میلیارد ها مکعب آب را به میلیون ها هکتار زمین زراعی وباغی سرازیر می کنیم . خروجی وماحصل این کار وفعالیت کشاورزی چیست ؟ میلیونها تن محصولات زراعی وباغی تولید وبه بازار عرضه می شود. باچه کیفیت و استانداردی این محصول تولید ، جمع آوری ، بسته بندی و عرضه می شود ؟ این ها مشکلاتی است که در بخش کشاورزی وجود دارد . منابع مصرف می شود آیا با احتساب هزینه وفایده آنچه صرف کشت ، داشت و برداشت می کنیم با  محصولات برداشت شده مطابقت دارد یا به قول معروف می ارزد به این همه زحمت و هزینه یاخیر؟
    واقعیت این است که نه در کمیت تولیدات ونه در کیفیت در آستانه استانداردهای جهانی نیستیم . متوسط تولید در حدی است که در بعضی مزارع جز اتلاف منابع چیز دیگری نمی توان گفت .
     مثلا  در باب کیفیت نانواها بدی پخت نان را به گندم تولیدی نسبت می دهند... تولیدات باغی هم حداقل آنچه به بازار داخلی وارد می شود کیفیت محصول درجه چندم را دارد . حیف آن همه آب و نهاده وزحمتی که باغدار در طول یک سال برای این محصول می کشد .
       همه این نارسایی ها بعد از مشکل فرهنگی موجود در جامعه وبخش کشاورزی به عدم آموزش بهره برداران و فقدان مطالعه وارائه الگوی کشت برمی گردد. ... 

هفته جهاد کشاورزی

   مشکلات   کشاورزی(۱)

 هفته جهاد کشاورزی بر تولید کنندگان و حامیان کشاورزی مبارک باد.

         هفته جهاد کشاورزی است ومسئولین بخشهای مختلف کشاورزی با اجرای مراسمی مانند معرفی کشاورز نمونه ُ افتتاح طرح ها ُ ارائه آمار عملکرد و... نظراتی را در ارتباط با مسائل کشاورزی بیان می دارند .
   واقعیت اینست که کشاورزی ایران با مشکلات زیادی روبروست که ریشه ای وبنیادی بوده ودر طی سالیان سال بوجود آمده و با عدم رفع بموقع  آنها  ُ نهادینه شده وجزء نمادکشاورزی ما یا نشان جهان سومی شده است .
      هزینه زیاد وبهره وری کم از مشخصه های کشاورزی ماست .
      آب وخاک در عین کمیابی به شیوه های خیلی ناکارآمد استفاده وفرسوده می شوند.آب با مدیریت چندگانه در تولید و بهره برداری مواجه است . بیش از ۸۰٪ آب استهصالی در بخش کشاورزی استفاده می شود ولی به نسبت استفاده وبهره برداری از بازدهی وبهره وری برخوردار نیست . سالیانه میلیون ها تن خاک در معرض فرسایش آبی و... قرار دارند . استفاده بیش از اندازه و نامناسب از خاک ُ مزارع  را فقیر وکم بازده کرده است ....

شعربد قافیه

   خود کفائی

        خود کفایی از مقولاتی است که  کشورهای زیادی  در دوران جنگ سرد سالها تلاش می کرده اند تا برای رهایی از چنگال غرب وشرق خصوصا امپریالیسم غرب به آن دست یابند .
        در دورانی که اقتصاد خود معیشتی بر جامعه حاکم بود آدمی  سعی می کرد محصولاتی ( خصوصا غلات ) بکارد تا نیاز یک سال عایله خود را تامین کند . فقدان راههای ارتباطی و وسایل نقلیه کافی، انسان را وادار می کرد نیازهای اولیه خود را خود تولید،  تا از گرسنگی وقحطی رهایی یابد .
       با پیشرفت جامعه و تخصصی شدن شغلها ، انسان بدون هیچ ترسی کالا وخدمات مورد علاقه اش را تولید وعرضه داشته ونیازهایش را از  تولیدات دیگر مشاغل بر آورده می سازد . این تغییر وتحول در جامعه کوچک خانواده ، روستا ، شهر و کشور هم بوجود آمده است .  
       با گسترس وسایل ارتباطی ونزدیک شدن راهها ،  کره خاکی ما در حکم جامعه انسانی ویا به عبارتی دهکده جهانی نام یافته ودر دسترس همه است .
         با این وصف جز در شرایط ومواقع و موارد خیلی خاص خود کفایی نه تنها بی مورد بلکه غیر ممکن است . آنچه امروزه مطرح است مزیت نسبی تولید کالا وخدمات توسط افراد یک جامعه است .                                  بنده نه توان ونه استعداد برآوردن کلیه نیازهای خود را دارم.  اما می توانم در حد نیازهایم وبلکه بیشتر  تولید سرمایه نمایم .  ... همین شرایط برای یک جامعه روستایی و شهر ی ودر نهایت کشور حاکم است . هر جامعه استعداد خاص ومحدودی دارد ولی نیاز های نامحدودی دارد . با ارزش افزوده ای که از قبل تولیدات خود به دست می آورد می تواند نیازهایش را تامین کند .
       چند سالی است که متولیان کشاورزی کشور شعار خود کفایی گندم را داده ودو سالی است که اعلام می دارند به هدف خود دست یافته اند . از طرف دیگر منقدان را عقیده بر این است که خود کفایی کامل مقدور نبوده و در صورت دستیابی در دیگر محصولات مشکل دار خواهیم شد . ویک خبر دیگر در واردات گندم   است .
       باهمه این  اوصاف باید مزیتهای نسبی را در نظر گرفته و در مناطقی که امکان تولید محصولی وجود دارد برآن تاکید ودر جایی که امکان محصولی نیست برتغییر الگوی کشت اقدام شود .

طرح طوبی

نیاز آبی محصولات کشاورزی

        نیاز آبی محصولات کشاورزی مبحث مهمی در آبیاری است . اطلاعات ومطالعات زیادی در مورد اینکه هر محصولی در هر فصلی به چه میران آب احتیاج دارد ، تهیه شده است . نرم افزار نت ویت در قالب جداول منظم در هر شهرشتان وبخش نیاز آبی محصولات زراعی را اعلام کرده است . اگر از این نوع اطلاعات استفاده بهینه شود از هدر رفتن آب در بخش کشاورزی جلوگیری و به افزایش تولید منجر خواهد شد .
 نرم افزار  نت ویت" http://I:\NETWAT

پوشش انهار در گریوان

      پوشش انهار ازهدر رفتن آب در مسیر عبور تا مزرعه جلوگیری کرده وبرراندمان محصول در واحد سطح می افزاید  . با توجه به طولانی بودن مسیر آب و نفوذپذیری خاک احداث کانال و ترمیم نهرها نیاز همه بند های آب در گریوان است که باهمکاری مردم وجهادکشاورزی از چند سال پیش آغاز شده است . خشکسالیهای اخیر به اهمیت این امر افزوده وباید به این نوع پروژه ها سرعت عمل داده شود .

خرمن لوبیا

     نرخ دهقان به خرمن معلوم می شود .

فصل برداشت برنج

        برنج محصول مناطق پرآب است . کوهستانی بودن مناطق کلات ودر درگز  ُ شرایطی را بوجود آورده تا رودخانه های نسبتنا پرآبی در دره های باریک ومحدود جاری شوند . کمبود زمین زراعی در حاشیه رودخانه ها وضع را برای کشت برنج مساعد کرده و ارقام تولیدی این منطقه بهتر و گرانتر از برنج شمال ایران است .

کرم سرشاخه خوار

           خشکسالی سالهای اخیر غیر از تخریب   بعضی باغات و افت محصول ُ  آثار سوء دیگری هم بر روی درختان میوه داشته که در بعضی مناطق بمرور تاثیرات مخرب آن نمایان می شود . کرم سرشاخه خوار آفتی است که در سالهای اخیر خیلی از باغات را مبتلا واز بین برده است . بهترین روش مبارزه  ُ  بیولوژیک بوده و علاوه بر  یخ آبهای زمستانی باید  بخشهای آفت زده درخت قطع ودر خارج از باغات و مزارع سوزانده شوند .

 باغات گریوان هم از این آفت مصون نبوده اند .

باغات ومزارع

                                              گریوان ۲۵ / ۶ / ۸۵

 

 

 

 

 

 

سیب سرخ گریوان

           فصل برداشت سیب در گریوان

نانو در کشاورزی

	کاربردهای فناوری نانو در کشاورزی
	مصرف بی رویه آفت کش ها محصولات کشاورزی را نیز به منبع ذخیره سم تبدیل می کند، مهمترین سوال در زمینه استفاده از آفت کش ها این است که :چقدر از این سموم استفاده کنیم؟

پرورش گیاهان در آب

	پرورش گیاهان در آب
	پرورش گیاه درآب این حُسن را دارد كه خود شاهد رشد و نمو گیاه از پشت شیشه آب هستید. یك گیاه كه در گلدان و خاك است فقط یك گلدان معمولی است . ولی وقتی در آب میروید ، شبیه یك گلدان با شاخه های گل بُریده میباشد . با این تفاوت كه هم عمر گیاه در آب طولانی است و هم ریشه های گیاه دیده میشوند .